Wat zijn de kosten en baten van een positieve werkcultuur, wegen deze tegen elkaar op? Als je werkcultuur niet zorgt dat mensen kunnen floreren, leidt tot verzuim en verloop, dat brengt dat aanzienlijke kosten met zich mee. Aan de andere kant kost het onderhouden van je gewenste positieve werkcultuur natuurlijk ook tijd en geld. Laten we eerst eens kijken naar wat het eigenlijk kost als je je cultuur niet op orde hebt.
Psychisch verzuim in Nederland tot recordhoogte gestegen
De arbodiensten Arboned en HCC kwamen vorige week met verontrustende berichten over psychisch verzuim in Nederland: het psychisch verzuim was in 2022 13% hoger dan in 2019. “Dat is al een hele grote stijging en de groep groeit door”, zegt een woordvoerder van HumanTotalCare, waar beide arbodiensten deel van uitmaken. De belangrijkste reden daarvoor is volgens hen de krapte op de arbeidsmarkt: met te weinig collega’s om het werk te doen, loopt de werkdruk op, gaan nog meer mensen weg of worden ze ziek: de vicieuze cirkel draait. Personeelsbehoud is dan ook prioriteit bij veel personeelsfunctionarissen. Maar hoe doe je dat dan?
Bedrijfscultuur belangrijkste reden voor verloop
In een recent onderzoek van MIT noemde bijna tweederde van de werknemers de bedrijfscultuur als een van de belangrijkste redenen om bij hun huidige werkgever te blijven – of op zoek te gaan naar een andere baan. Logisch dus ook dat uit ander onderzoek blijkt dat 90% van de CEO’s aangeeft dat cultuur de belangrijkste reden van zorg is. Tegelijk geeft 80% van hen aan er nog onvoldoende aandacht aan te besteden.
Cultuur in organisaties speelt logischerwijs een grote rol bij werkdruk, psychisch verzuim en verloop. Een diffuse, onduidelijke, of niet positieve cultuur zorgt voor lagere motivatie en betrokkenheid en hoog verloop. Logisch: een medewerker die zich niet op zijn plek voelt, niet gewaardeerd, en zich niet veilig voelt op zijn werk, zal echt geen centimeter harder gaan lopen voor de organisatie, maar eerder gaan kijken naar een organisatie waar hij of zij zich wel op zijn plek voelt. Uit heel veel wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een positieve cultuur veel impact heeft op de bottom line: hogere omzet en winst, hogere klanttevredenheid, lager verloop en verzuim. En voor de beleggers onder ons: betere beleggingsresultaten volgens onderzoek van Glassdoor.
Wat draagt bij aan een positieve cultuur?
Het onderzoek dat MIT deed op basis van 1,4 miljoen cultuurscores (een cijfer voor de werkcultuur) en de employee reviews op Glassdoor, geeft verrassende resultaten. Zaken waarvan je zou verwachten dat ze invloed zouden hebben, zoals aardige collega’s, flexibele uren en goede werkdruk hadden weinig tot geen impact op de cultuurscores. Wat wel veel impact heeft op de cultuurscore is het feit of medewerkers zich gerespecteerd voelen. Of ze serieus worden genomen en met respect behandeld worden. Op de tweede plaats staat leiderschap. Leiders die hun medewerkers helpen hun werk goed te doen, hen ondersteunen, aanmoedigen het beste uit zichzelf te halen. En op de derde plaats wordt genoemd dat leiders de kernwaarden naleven, dat ze handelen in lijn met de waarden van de organisatie. Zie onder dit blog het lijstje met de 10 punten die bijdragen volgens MIT.
De kosten en baten van een positieve cultuur
Het toenoemend langdurig verzuim en hoge verloop brengt hoge kosten met zich mee, dat is duidelijk. Een diffuse of niet-positieve cultuur kost dus heel veel geld. En wat kost een positieve cultuur dan? Interessant genoeg staan de zaken die organisaties echt veel geld kosten als hoge salarissen en secundaire arbeidsvoorwaarden niet hoog op de lijst. Is werken aan een positieve cultuur dan gewoon lekker gratis? Nou nee. Cultuur is net als een tuin iets wat continu aandacht vraagt. Als je een positieve organisatiecultuur wil, die bijdraagt aan het behalen van je doelen zal je daarin moeten investeren, in tijd en aandacht. Dat is een proces dat nooit stopt, je cultuur is nooit ‘af’. Zeker niet in deze dynamische, onzekere en ambigue tijd. De kosten en baten afweging van het bouwen aan een positieve cultuur is echter volstrekt duidelijk. Ja het kost geld en tijd, maar minder dan niets doen je gaat kosten.
Hoe bouw je een positieve organisatiecultuur?
Allereerst moet je goed begrijpen wat cultuur eigenlijk is, welke impact het heeft op het organisatiesucces. En dan hoe jullie cultuur in elkaar steekt: een cultuuronderzoek. Dat gaat niet met een online vragenlijst (alleen), om je cultuur echt te begrijpen is minimaal observatie en een serie interviews nodig. Wat ons betreft begint het gesprek daarna: waar staat de organisatie voor en hoe gaan jullie met elkaar om: of te wel: purpose en waarden. Wat is jullie organisatieverhaal? Waar kom je vandaan, wat vinden jullie echt belangrijk en hoe ga je met elkaar om? Wat zijn gedeelde waarden en normen? Hoe sluiten de uitkomsten van het cultuuronderzoek daarbij aan? Of juist niet, en wat moet er dus anders? Deze purpose en waarden vormen de basis van de volgende stappen: leiderschapsgedrag dat de purpose en waarden laat zien in de dagelijkse praktijk, het vormgeven van structuren en processen en rituelen die zorgen voor het gewenste gedrag. Dat klinkt simpel, in de praktijk is het dat natuurlijk niet. Maar als je weet wat je gewenste cultuur je op kan leveren, is het zeker de moeite waard.
Kunnen wij je helpen?
Hulp nodig bij het onderzoeken of jouw werkcultuur productief en effectief is? Of de kosten en baten van het bouwen en onderhouden van een positieve cultuur bij jullie tegen elkaar opwegen? Of gewoon eens bomen over hoe jullie cultuur voor of tegen je werkt? Neem contact met ons op, of kijk eens bij onze opleidingen. We leggen je graag uit hoe wij ernaar kijken.
