Growth mindset: Fouten maken voor een succesvol leven

Marloes van Hoeve, expert in fixed en growth mindset, is in haar carrière een paar keer radicaal geswitcht. Van nature denkt ze helemaal niet in hokjes. Toch zat een fixed mindset haar lange tijd in de weg.

Faalangst

Marloes is gepromoveerd geologe, werkte als onderzoeker en ging vervolgens het onderwijs in. Naast haar onderwijsgraad in Aardrijkskunde haalde ze die ook in Wiskunde. Toch was ze steeds bang om door de mand zou vallen. “De angst om te falen, liep als een rode draad door mijn leven. Tot het moment dat iemand me aanraadde het boek van Carol Dweck over fixed and growth mindset te lezen. In eerste instantie begreep ik niet waarom. Tot ik erachter kwam dat ik vast zat in mijn eigen overtuiging. Mijn faalangst was een uiting van mijn fixed mindset. Door dit boek zag ik dat er een veel interessanter alternatief bestond.”

Carol Dweck

Als jonge onderzoeker was Carol Dweck gefascineerd door de vraag hoe mensen omgaan met mislukkingen. Ze ontdekte dat mensen hierin enorm verschillen. Sommigen denken dat intelligentie, talenten en de capaciteit om te leren vaststaan. Deze mensen hebben voortdurend het gevoel dat ze hun persoonlijkheid, intelligentie, karakter en kwaliteiten moeten bewijzen. Dat zijn mensen met een fixed mindset. Anderen denken juist dat ze basiskwaliteiten kunnen ontwikkelen door er moeite voor te doen. Zij zien fouten niet als falen, maar als een manier om nieuwe dingen te leren. Dit zijn personen met een growth mindset. Dweck heeft in haar onderzoek aangetoond dat de opvatting die je bewust of onbewust kiest, sterk bepaalt hoe jij je leven leidt.

Growth mindset

Na het lezen van het boek besefte Marloes dat het ook anders kon. “Vanaf dat moment ben ik, in kleine stappen, mijn growth mindset verder gaan ontwikkelen. Door het gedachtegoed en de tips van Dweck toe te passen, zowel in mijn werk als privé. Ik let bijvoorbeeld nog beter op wat ik tegen mezelf zeg. Niet meer ‘oh wat dom’, maar ‘wat kan ik hier van leren’. Ook op mijn werk maak ik gebruik van deze nieuwe inzichten, bijvoorbeeld bij het geven van feedback. ‘Ik zie dat je hard werkt en heb er vertrouwen in dat het je gaat lukken’ of ‘Wat een mooie fout, wat kun je daarvan leren?’ Het is gaaf om te zien dat met dit soort opmerkingen mijn leerlingen veel meer vooruitgang boeken. Ook diegenen die wiskunde echt heel moeilijk vinden.”

Fouten

“Vroeger bereidde ik mijn lessen tot in de kleinste details voor, ik mocht van mezelf geen fout maken. Tegenwoordig probeer ik juist samen met mijn leerlingen een som op te lossen en ben ik niet bang om iets niet te weten. Grappig genoeg heeft juist dat veel meer effect. Alle gemaakte fouten komen op het bord. Ik complimenteer mijn leerlingen er zelfs mee. Zo leren ze hoe waardevol ze zijn. Recent hersenonderzoek toont namelijk aan dat delen van je hersenen oplichten als je een fout maakt. Dat oplichten betekent dat verbindingen tussen de neuronen worden verstevigd. Dit oplichten is met name te zien bij mensen die werken vanuit een growth mindset.”

Positieve feedback

Marloes doet een postdoc onderzoek naar fixed en growth mindset in het wiskunde onderwijs in Nederland. “Dat is zo leuk. Scholen uit heel Nederland doen mee. Docenten beginnen met een korte enquête in hun klas en geven dan uitleg over hoe mindset en hersenen werken. Vervolgens krijgen de leerlingen gedurende zes lessen korte opdrachten waarin ze worden uitgenodigd om vanuit een growth mindset te werken, met aan het einde weer een enquête. Een tweede ronde van dit onderzoek volgt in januari; vanaf april 2018 ga ik de resultaten verwerken. Het leuke is dat ik nu al zoveel positieve feedback krijg. Leraren gaan weer naar zichzelf kijken. Daar word ik echt gelukkig van.”

Mindset veranderen

“Wist je trouwens dat iedereen zijn mindset kan veranderen? Dat begint met zelfonderzoek. Wat zijn je vaste overtuigingen? In hoeverre geloof je dat intelligentie en persoonlijkheid veranderbaar zijn? Dweck stelt in haar boek vragen die je hierbij kunt gebruiken. Vervolgens bedenk je situaties met mogelijke reacties vanuit zowel een fixed als een growth mindset. Daar oefen ik zelf ook vaak mee. Aan het einde van haar boek geeft Dweck een samenvatting van de twee mindsets en het advies om deze op je spiegel te plakken. Op die manier herinner je je zelf iedere ochtend aan de verschillen. Je kunt jezelf dan afvragen: Welke kansen heb ik vandaag om te leren en te groeien? Hoe kan ik daar concreet vorm aan geven? En wat kan ik doen om te blijven groeien?”

Werkgeluk

Hoe zie jij de relatie tussen fixed and growth mindset en (werk)geluk? “Je noemde mindset als een van de pijlers van werkgeluk. Ik deel de overtuiging dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen geluk. En dat je gelukkiger wordt, wanneer je daar energie in stopt. Dat geldt ook voor de veranderbaarheid van je brein en de mogelijkheid om van je fouten te leren. Hoewel een fixed mindset ook nuttig kan zijn, helpt deze niet wanneer je nieuwe dingen wilt leren. Als je vaker vanuit een growth mindset werkt, denk ik dat je uiteindelijk gelukkiger wordt en verder komt in het leven.”

Werkgelukdeskundige

In de Happy Office Opleiding tot Werkgelukdeskundige geeft Marloes, een gastcollege over fixed and growth mindset.